Η βασική διαφορά μεταξύ της γραμμικής και της
τονικής αναπαραγωγής είναι η χρήση ράστερ. Το ράστερ χρησιμοποιείται για την
ανάλυση των διαφόρων τόνων της εικόνας σε σειρές από πολύ μικρές επιφάνειες
(κουκκίδες), των οποίων η έκταση στο παραγόμενο είναι ανάλογη της αντίστοιχης
φωτογραφικής πυκνότητας του πρωτοτύπου.
Επειδή στην offset
δεν μπορούμε να τυπώσουμε διαφορετικές ποσότητες μελανιού (πάχη) από σημείο σε
σημείο στο παραγόμενο, ώστε να πετύχουμε τους αντίστοιχους τόνους του
πρωτοτύπου, τυπώνουμε κουκκίδες, δηλαδή τυπώνουμε σταθερό πάχος αλλά καλύπτουμε
διαφορετική σε έκταση επιφάνεια. Όσο μεγαλύτερες είναι οι κουκκίδες σε μια
περιοχή του τυπωμένου θέματος τόσο περισσότερο μας φαίνεται σκούρος ο τόνος του
χρώματος και αντίστροφα. Αυτή η ψευδαίσθηση επιτυγχάνεται, γιατί το μέγεθος των
κουκκίδων αλλά και η απόσταση μεταξύ τους είναι μικρότερη της διαχωριστικής
ικανότητας του ματιού.
Το ράστερ είναι ένα φιλμ που έχει σαν βάση
ένα διαφανές συνθετικό υλικό (πολυεστέρα) και είναι επιστρωμένο στην επιφάνειά
του με πολύ μικρές κουκκίδες ίδιου μεγέθους, τοποθετημένες με συγκεκριμένη
γεωμετρική διάταξη.
Η φωτογραφική πυκνότητα των κουκκίδων στο
κέντρο τους είναι μεγάλη αλλά σταδιακά διανέμεται στα άκρα. Αυτό έχει σαν
αποτέλεσμα να μπορούν οι κουκκίδες να αυξομειώνονται στο παραγόμενο ανάλογα με
την ένταση του φωτός που προέρχεται από τις φωτεινές και σκούρες περιοχές του
τονικού πρωτοτύπου κατά τη φωτογράφηση.
Τα ράστερ έχουν δυο χαρακτηριστικά: την
πυκνότητα και την ένταση.
Πυκνότητα ονομάζουμε τον αριθμό των κουκκίδων
ανά τετραγωνικό εκατοστό. Η έκφραση που συνήθως χρησιμοποιούμε είναι γραμμές
ανά τετραγωνικό εκατοστό. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των κουκκίδων ανά
εκατοστό τόσο πιο «ψιλό» χαρακτηρίζεται το ράστερ και αντίστροφα.
Η επιλογή της πυκνότητας του ράστερ εξαρτάται
κάθε φορά από την ποιότητα της εικόνας και την ποιότητα του χαρτιού που θα
τυπωθεί. Όσο το χαρτί αυτό είναι λείο και ομαλό (σατινέ) τόσο η πυκνότητα των
κόκκων μπορεί να είναι μεγαλύτερη και παράλληλα λεπτότερη η επιφάνειά τους. Για
αυτό με ένα «ψιλό» ράστερ μπορούμε να αποδώσουμε πολλές λεπτομέρειες στους
τόνους και να κάνουμε ποιοτική αναπαραγωγή εικόνας.
Ένταση ή δύναμη ονομάζουμε το πόσο μεγάλο ή
μικρό είναι το μέγεθος των κουκκίδων του ράστερ στο τετραγωνικό εκατοστό. Η
κλίμακα είναι από το 1 μέχρι το 100.
Οι κουκκίδες των ράστερ έχουν συνήθως τρία
σχήματα: κυκλικό, τετράγωνο και ελλειπτικό. Επίσης υπάρχουν και ράστερ με άλλα
σχήματα που χρησιμοποιούνται για διάφορες δουλειές τα λεγόμενα ράστερ «ειδικών
εφέ».
Το υλικό κατασκευής των ράστερ πρέπει να
παρουσιάζει ορισμένες φυσικές ιδιότητες, όπως να μην μεταβάλλονται οι
διαστάσεις τους με τη θερμοκρασία και την υγρασία. Ένα τέτοιο υλικό το οποίο
χρησιμοποιείται για να κατασκευαστούν ράστερ είναι το φιλμ από πολυεστέρα.
Εκτυπώνοντας μια
εικόνα halftone
Για να εκτυπώσετε
μια εικόνα με ράστερ halftone χρησιμοποιείτε την επιλογή Halftone Screen από το πλαίσιο διαλόγου Page Setup . Τα αποτελέσματα της χρήσης ενός
ράστερ halftone
είναι εμφανή μόνο στο εκτυπωμένο αντίγραφο , δε βλέπετε το ράστερ στη συσκευή
της οθόνης σας . Ο υπολογιστής σας πρέπει να είναι συνδεδεμένος με έναν
εκτυπωτή πριν μπορέσετε να διαμορφώσετε το ράστερ halftone.Χρησιμοποιείτε ένα
halftone
ράστερ για να εκτυπώσετε μια εικόνα κλίμακας του γκρι . Χρησιμοποιείτε τέσσερα halftone ράστερ (ένα για
κάθε χρώμα ) για να εκτυπώσετε διαχωρισμούς χρωμάτων .Η συχνότητα του ράστερ ( screen frequency ) ελέγχει την
πυκνότητα των κουκκίδων στην οθόνη . δεδομένου ότι οι κουκκίδες διευθετούνται
σε γραμμές στην οθόνη , η κοινή μονάδα μέτρησης για τη συχνότητα είναι γραμμές
ανά ίντσα (l.p.i.) . Όσο υψηλότερη είναι η συχνότητα ,
τόσο καλύτερη παράγεται η εικόνα . Τα περιοδικά για παράδειγμα ,
χρησιμοποιούν 133 l.p.i. ή υψηλότερες τιμές επειδή συνήθως
εκτυπώνονται σε ιλουστρασιόν χαρτί , σε υψηλής ποιότητας πιεστήρια . Οι
εφημερίδες , οι οποίες συνήθως τυπώνονται σε χαμηλής ποιότητας χαρτί ,
χρησιμοποιούν χαμηλότερες τιμές συχνότητας , περίπου στα 85 l.p.i. .
Η γωνία
του ράστερ που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία των ενδιάμεσων τόνων
στις εικόνες κλίμακας του γκρι είναι γενικά 45 μοίρες . Για διαχωρισμούς
τετραχρωμίας, καθορίζετε μια γωνία για κάθε ένα από τα χρώματα (το κίτρινο στις
90 μοίρες, το κυανό στις 15 ή στις 75 μοίρες, το ματζέντα στις 45 μοίρες και το
μαύρο στις 105 μοίρες) . Ορίζοντας τα ράστερ σε διαφορετικές γωνίες
διασφαλίζετε ότι οι κουκκίδες των τεσσάρων φιλμ του διαχωρισμού θα
αναμειγνύονται σωστά μαζί, ώστε να παράγουν την εμφάνιση συνεχούς χρώματος
χωρίς μουαρέ. Οι κουκκίδες σε σχήμα ρόμβου είναι οι πιο κοινά χρησιμοποιούμενες
στα ράστερ . Στο Adobe PHOTOSHOP CS
μπορείτε επίσης να επιλέγετε στρογγυλές ( round ) , ελλειπτικές (elliptical ) , γραμμικές (linear ) , τετράγωνες ( square ) και σταυροειδείς (cross-shaped) κουκκίδες .